چگونه دیابت می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد؟

25 اوت 2019 - سالهاست که دانشمندان در تلاشند که جوابی برای یکی از رازهای پزشکی بیابند: چرا خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 یا نوع 2 افزایش می یابد؟ امروز، محققان توضیحی احتمالی برای آن ارائه دادند. آنها دریافتند که در شرایط بالا بودن قند خون در مقایسه با قند خون طبیعی، بهDNA  آسیب بیشتری وارد می شود و ترمیم این آسیبها کاهش می یابد، بنابراین خطر سرطان در مبتلایان به دیابت افزایش می یابد.

محققان نتایج خود را در نشست ملی و نمایشگاه پاییز 2019 انجمن شیمی آمریکا (ACS) ارائه می دهند.

دکترJohn Termini ، ارائه دهنده ی این تحقیق در کنفرانس ACS، می گوید: مدتهاست که مشخص شده است که خطر ابتلا به برخی از انواع سرطانها برای مبتلایان به دیابت به میزان 2.5 برابر بیشتر است. این سرطان ها شامل سرطان تخمدان، پستان، کلیه و ... است. با افزایش شیوع دیابت، احتمالاً نرخ ابتلا به این سرطانها نیز افزایش می یابد.

دانشمندان گمان می كردند كه افزایش خطر ابتلا به سرطان برای افراد مبتلا به دیابت ناشی از اختلال در تنظیم هورمونی است. دکتر Termini توضیح داد که در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ، انسولین به طور مؤثر قادر به انتقال گلوکز از خون به داخل سلول نیست، بنابراین لوزالمعده انسولین بیشتر و بیشتری تولید می کند، و سبب هایپرانسولینمی می شود. علاوه بر کنترل سطح قند خون، هورمون انسولین می تواند رشد سلول را تحریک کند، که احتمالاً منجر به سرطان می شود. همچنین، اکثر مبتلایان به دیابت نوع 2 دچار اضافه وزن هستند و بافت چربی اضافی آنها، ادیپوکینهای بیشتری را نسبت به افرادی با وزن سالم تولید می کند. این هورمون ها باعث ایجاد التهاب مزمن می شوند که با سرطان ارتباط دارد. او افزود: "رایج ترین ایده این است که افزایش خطر سرطان مربوط به اخنلال در هورمون ها است، این احتمالاً بخشی از دلایل آن است، اما شواهد محکمی در دست نیست."

دکترTermini ، که در مرکز تحقیقات و درمان سرطان و دیابت City of Hope تحقیق می کند، ایده ی دیگری در این مورد داشت. وی این سوال را مطرح نمود که آیا بالا رفتن سطح قند خون در دیابت می تواند به DNA آسیب رسانده و با ناپایدار نمودن ژنوم منجر به سرطان شود؟

بر این اساس دکتر Termini و همکارانش در محیط کشت بافت و مدلهای جوندگان دیابتی، به دنبال نوع خاصی از آسیب به شکل بازهای تغییر یافته ی شیمیایی در DNA بودند که به عنوان adducts شناخته می شوند. آنها یک DNA adduct به نام CEdG یا N^2-(1-carboxyethyl)-2'-deoxyguanosine را یافتند که در DNA مدلهای دیابتی بیشتر از سلولهای معمولی یا موشهای غیر دیابتی وجود داشت. علاوه بر این، آنها دریافتند که سطح بالای قند خون با روند اصلاح این تغییر شیمیایی در باز DNA در سلول ها تداخل می کند. دکتر Termini می گوید: قرار گرفتن در معرض غلظت بالایی از گلوکز منجر به ایجاد تغییراتی شیمیایی در بازهای DNA و سرکوب ترمیم آنها می شود که در کنار هم می تواند باعث بی ثباتی ژنوم و سرطان شود.

به تازگی، دکتر Termini و همکارانش یک مطالعه ی بالینی برای اندازه گیری سطح CEdG در DNA و همتای آن یعنی CEG درRNA ی مبتلایان به دیابت نوع 2 انجام دادند. همانند آنچه در موش ها مشاهده شد، در افراد مبتلا به دیابت نسبت به افراد فاقد این بیماری، میزان CEDG و CEG به طور قابل توجهی بالاتر بودند.

اما محققان این مطالعه را در آنجا متوقف نکردند. آنها می خواستند دلایل مولکولی عدم ترمیم این اداکت ها را توسط سلولها به درستی دریابند. آنها دو پروتئین را که به نظر می رسد درگیر در این موضوع هستند شناسایی کردند: فاکتور رونویسی HIF1α و پروتئین سیگنالینگmTORC1، که هر دو فعالیت کمتری در دیابت نشان می دهند. HIF1α چندین ژن درگیر در فرآیند ترمیم را فعال می کند. دکتر Termini می گوید: ما دریافتیم که اگر HIF1α را در یک محیط حاوی مقادیر بالایی از گلوکز تثبیت کنیم، ترمیم DNA  را می توانیم افزایش و آسیب DNA را می توانیم کاهش می دهیم و mTORC1 که در واقع HIF1α  را کنترل می کند. بنابراین اگر mTORC1 را تحریک کنیم، HIF1α  را تحریک می کنیم.

به گفته ی دکتر Termini ، چندین داروی تحریک کننده HIF1α یا mTORC1 از قبل وجود دارند. محققان قصد دارند که تاثیر این داروها را بر خطر ابتلا به سرطان در مدلهای حیوانات دیابتی بررسی کنند، اگر نتایج مثبت باشد، این داروها را بر روی افراد مبتلا به دیابت آزمایش خواهند کرد.

دکتر Termini  خاطرنشان کرد که متفورمین، یک داروی رایج دیابت که به کاهش قند خون کمک می کند، ترمیم DNA را نیز تحریک می کند. وی گفت: ما در حال آزمایش متفورمین در ترکیب با داروهایی هستیم که به طور خاص HIF1α را تثبیت می کنند یا سیگنالینگ mTORC1 را در مدل های حیوانات دیابتی تقویت می کنند. در این میان، یک راه فوری تر برای بیماران دیابتی بمنظور کاهش خطر ابتلا به سرطان می تواند کنترل بهتر قند خون باشد.

دکتر Termini گفت: به نظر می رسد چنین راه حلی برای افراد مبتلا به دیابت آسان باشد، اما برای اکثر این افراد، کنترل دقیق قند خون بسیار دشوار است.

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2019-08-diabetes-cancer.html